بررسی مدل های تصمیم گیری چندمعیاره - مقدمه

امتیاز کاربران

ستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعال
 

سیستم های اطلاعات جغرافیایی ابزاری قوی در تصمیم گیری ها، تعیین روند ها و مکان یابی هستند که می توانند در مطالعات مربوط به مکان و در سطوح مختلف برنامه ریزی به کار گرفته شوند.

رویکرد به سیستم های اطلاعات جغرافیایی امروزه از جمله کاراترین شیوه ها برای ارتقای سیاست گذاری ها و نیز بهبود برنامه ریزی و اجرای طرح های شهری به شمار می رود. بنابراین برخورداری از یک شبکه جغرافیایی پیشرفته و کامل بهترین زمینه را برای برنامه ریزی های گوناگون فراهم می آورد و موجب افزایش بهره وری در اجرای طرح ها، حتی در بخش های مختلف ارائه خدمات شهری می شود (ویلیامز، 1376: 9).

مدل های تصمیم گیری چند معیاره را می توان در امر مکان یابی به کار گرفت که در این صورت منظور از این مدل ها مجموعه های از اصول است که با اتکا به آن امکان بهینه سازی فعالیت های خدماتی و یا صنعتی (نقطه منطبق بر حداکثر سود و یا کمترین هزینه) تبیین می شود. ریشه وسرچشمه های مکان یابی به قرن نوزدهم در کشور آلمان باز می گردد و نخستین نظریه مکان یابی صنعتی در سال 1878 در این کشور ارائه شده است. اصل عمده حاکم بر این نظریه ها، تعیین مکانی بهینه بر مبنای حداقل هزینه و یا فاصله و یا زمان سفر است (یگانی فرد،1376 :16).

امروزه بر عموم متخصصان و مدیران شهری مشخص گردیده است که مدیریت و اداره امور مختلف شهر ها با ابزار های سنتی غیر ممکن می باشد. اهمیت استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی در برنامه ریزی شهری با گسترش بسیار سریع شهرها و افزایش سر سام آور حجم اطلا عاتی که باید برای مدیریت شهری پردازش شوند روشن شده است. استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی در مطالعات شهری و مکان یابی مراکز خدماتی در شهر، در طی 2 تا 3 دهه اخیر در جهان و در کشور ما توسط متخصصین متداول شده است. ولی در عین حال دامنه فعالیت و کاربرد آن خیلی سریع و فشرده در محافل علمی به کار گرفته شده است.

مدل هایی برای توزیع بهینه منابع و مراکز خدماتی وجود دارند که به وسیله آن ها می توان در فاصله کوتاه مدت به اهداف مورد نظر در امر مکان یابی دست یافت. در ادامه به ارائه تعریفی از مدل و مدل های جدیدی که برای مکان یابی وجود دارند پرداخته شده است. البته هر کدام از این مدل ها برای هدف خاصی ارائه شده اند و با توجه به هدف مورد نظر، می توان از این مدل ها استفاده کرد.

1- تعریف مدل

مدل نمادی از واقعیت است که ویژگی های دنیای واقعی را به صورت ساده و کلی بیان می کند و همچنین برداشتی از واقعیت است که برای توضیح مفاهیم و تقلیل پیچیدگی جهان به نحوی که قابل درک بوده و ویژگی های آن به راحتی مشخص شود، مورد استفاده قرار گیرد.

مدل ها سه ویژگی اصلی دارند:

    الف) داشتن پایه نظری

    ب) انطباق با واقعیت ها

     ج) پویایی ( پور محمدی، 1382، 62).

مدلها برای تقلید جنبه های خاصی از واقعیات طراحی می شوند. رینه در مقاله ای تحت عنوان "استفاده از دانش ریاضیات در علوم انسانی" متذکر می شود که مدل عبارت است از نمایش پدیده به صورت ساده و کلی. مدل به این نیت پدید نمی آید تا تمامی خاصه های یک پدیده یا تمامی روابطی را که موجودات بین خود برقرار می سازند و تمامی وجود یک واقعیت عینی را به معرض نمایش بگذارد. در یک مدل برخی وجوه عینی به صورت تجربی عرضه می شوند. امری که موجب ساده تر شدن یک واقعیت می شود (دولفوس، 1374).

از جنبه علمی، مدل عبارت از نماینده و نمایشگر ارتباط بین برخی از کمیت ها و کیفیت های معلوم و تعریف شده است. از طرف دیگر سیستم های جغرافیایی دارای دو ویژگی هستند:

  1. ایجاد ارتباط دو طرفه بین اجزای نقشه و داده های مربوط به آن ها در پایگاه داده ها
  2. انجام تحلیل بر اساس داده های موجود و اجرای مدل های مختلف در منطقه مورد بررسی و کمک به پژوهشگران در ایجاد مدل های نوین و منطبق با ویژگی های محل، تا آنجا که تفاوت بین داده های مکانی و پاسخ به پرسش های مربوط به تصمیم گیری و برنامه ریزی می داند.

معمولا پرسش های ویژه که در سیسنم های اطلاعات جغرافیایی برای حل مشکلات، تصمیم گیری و یافتن راهبردهای برنامه ریزی مطرح می شوند، می توانند به صورت ساده و مجموعه ای از پرسش و پاسخ باشند که از ساختار معینی پیروی می کنند و یا مدل سازی می شوند در واقع مهارت پژوهشگران برای پاسخ به مشکلات در آن است که بتواند پرسش ها را به صورت مدل ارائه نماید که در آن صورت بهتر می تواند در چارچوب مدل که حاوی قالبی از داده های کمی و یا کیفی است راهبرد های متفاوتی عرضه نماید. بنابراین مبانی تصمیم گیری در سیستم های اطلاعات جغرافیایی مدل ها هستند (مخدوم، 1380: 124).

2- فرایند مدل سازی

مراحلی که برای ساختن یک مدل به صورت سیستماتیک لازم است عبارتند از :

1-  تعریف یا شناخت مسئله که به عنوان اساسی ترین و مهمترین مرحله است. در این مرحله باید به جای پرداختن به معلول، علت اصلی مسئله را تشخیص داد. برای این کار باید اجزاء اصلی و فرعی مسئله، یا متغیر های مستقل و وابسته در مسئله را تعیین کرد. چرا که در مدلسازی نیاز به حذف متغیر های فرعی و وابسته وجود دارد.

2-  جمع آوری داده ها، داده ها دو دسته اند الف: داده های اولیه که مدلساز برای مدل خود شخصا جمع آوری یا تولید می کند که بسیار دقیق و هزینه بر است. ب: داده های ثانویه یا اطلاعاتی ک از طریق سایر داده ها می توان آن را جمع آوری نمود.

3-   تعیین معیار، تصمیم و هدف.

4-   فرموله کردن مدل یا ارتباط برقرار کردن بین اهداف و متغیر ها

5-   تعیین و ارزیابی راه حل های ممکن و انتخاب بهترین راه حل ممکن در نوع مدل

6-   بررسی صحت و عملکرد مدل

در مطالعات محیطی و مصنوع علاوه بر موارد مذکور می توان موارد زیر را نیز در نظر گرفت.

1-   بعد فضایی یک پدیده، موقعیت آنها و آنهایی که در پراکندگی و موقعیت آن پدیده اثر داشته اند.

2-   نظام فضایی حاصل از روابط محیط انسانی و فیزیکی

3-   بعد زمانی داده ها، در طول زمان چه تغییراتی حادث شده و همچنین پیش بینی روند آینده

4-   ساختار سیستم و عملکرد آن.

ادامه دارد...

 

در مباحث آتی  به تفصیل در مورد مهمترین مدلها در این زمینه بحث خواهیم کرد، پس با ما همراه باشید.

 

 

Chanal

 

 

مطالب مرتبط
---------------------------------------------------------------------

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

خبرنامه

آدرس ایمیل خود را در کادر زیر وارد نمایید تا از آخرین اخبار تارنمای روستا شهر مطلع شوید.

تماس با ما

اطلاعات تماس تیم مدیریت تارنمای روستاشهر

  • شماره تماس : 09125518462

 

 

روستا شهر به روایت آمار

کاربران
324
مطالب
402
نمایش تعداد مطالب
1532754
شما اینجا هستید: صفحه ی اصلی آموزش مدل بررسی مدل های تصمیم گیری چندمعیاره - مقدمه
Web Analytics
X

We've sent you to another page!

The page you requested (/component/com_mailto/link,378a1cf51e69a1a79946c96c3298861ee9982ef2/template,jm_maktab/tmpl,component/) does not exist on our site, so we sent you to this one instead, which we found similar. We hope to have guessed right, please don't blame us, we're just computers ;). Other similar pages are:

اشکال یابی جوملا

جلسه

اطلاعات مشخصات

حافظه استفاده شده

پرس و جو پایگاه داده